De wedergeboorte van de Muur
De East Side Gallery is het bekendste en langste overgebleven stuk van de Muur die drie decennia lang Oost-Berlijn en de DDR scheidde van West-Berlijn. De openluchtgalerie die jaarlijks ruim een miljoen toeristen trekt verkeerde een paar jaar geleden nog in abominabele toestand. Veel kunstwerken waren door weer en wind verweerd, om nog maar te zwijgen over de bezoedeling door graffitivandalen en toeristen die kreten in de Muur krasten. Voor de 20-jarige herdenking van de ‘Mauerfall’ in 2009, de val van de Muur, kreeg de openluchtgalerie een opknapbeurt van 2 miljoen euro. Gaten werden opgevuld, de verf werd eraf gestoomd en de kunstwerken zijn opnieuw gemaakt. Acht van de ruim 100 kunstenaars weigerden zichzelf te plagiëren en hun kunstwerk opnieuw aan te brengen, maar verder zag de galerie er weer pico bello uit. In 2013 ging het opnieuw mis: een projectontwikkelaar sloopte 23 meter Muur met 3 kunstwerken om plaats te maken voor een luxehotel – ondanks felle protesten onder aanvoering van de in Duitsland populaire acteur/zanger David Hasselhoff (vooral bekend van de series ‘Knight Rider’ en ‘Baywatch’). Ook na de Val blijft de Muur de Berlijnse gemoederen verhitten. Met enige regelmaat laait de discussie over de afbraak van de laatste restanten weer op.
De kus van Brezjnev en Honecker
De East Side Gallery staat er nog, en de beroemdste kunstwerken zijn niet verdwenen. ‘Mein Gott, hilf mir, diese tödliche Liebe zu überleben’ van Dmitri Vrubel is een beroemd graffitiwerk dat de ‘broederlijke kus’ verbeeldt van Sovjetleider Leonid Brezjnev en DDR-bons Erich Honecker. En in ‘Test the Rest’ van Birgit Kinder breekt een Oost-Duitse Trabant door de Muur heen naar het Westen. Pal naast het gesloopte deel zijn ook de kleurige koppen van Thierry Noir een geliefd fotomoment voor toeristen, net als de psychedelische schildering van Gamil Gimajew. Veel kunstwerken dragen een politieke boodschap uit of herinneren aan de verschrikkingen van de Koude Oorlog, zoals ‘Der Mauerspringer’ van Gabriel Heimler. Oostduitsers probeerden de Muur op allerlei manieren te overbruggen, meestal zonder succes. Dergelijke pogingen leidden eerder tot de dood dan de zo gewenste vrijheid.
